O uszczelnieniach łożysk - w jaki sposób są chronione, jak o nie dbać, na co zwracać uwagę

Data dodania: 16-06-2021

Łożysk w każdym rowerze jest bez liku. Zaczynając od kół, suportu, sterów kończąc na czasem skomplikowanych zawieszeniach. Często narażone są na ekstremalne warunki pracy, potężne przeciążenia. Wymagamy od nich bardzo wiele. Chcemy, aby opory toczenia były jak najmniejsze, były bezgłośne i miały długą żywotność. Często od nich zależy czy nasza wycieczka będzie udana, jaki osiągniemy wynik w zawodach. Jednym słowem ... mają ciężkie życie :-).

W tym krótkim artykule skupimy się na jednym ważnym elemencie budowy łożyska. Na uszczelniaczu :-)

alt

1. Rodzaje uszczelnień łożysk

Najczęściej stosowane są dwie grupy uszczelnień łożysk: tzw. wewnętrzne – wbudowane w samo łożysko i osadzone pomiędzy jego pierścieniami – i zewnętrzne – uszczelniające łożysko czy węzeł łożyskowy od zewnątrz

Zewnętrzne uszczelnianie łożysk właściwie nie ma zastosowania w rowerach dlatego skupmy się na wewnętrznych uszczelnieniach

Tutaj następuje znów podział

Do uszczelnień wewnętrznych zalicza się dwa ich główne rodzaje:

 metalowa blaszka zabezpieczająca – Z/ZZ; Ten rodzaj uszczelnienia zapewnia najmniejsze opory toczenia, lecz znów sobie go pominiemy, gdyż nie jest to najlepszy pomysł w łożyskach gdzie wymaga się odporności na pył, piasek, wodę itp.

 gumowo-metalowa uszczelka osadzona na pierścieniu zewnętrznym typu RS/2RS modyfikowana przez różnych producentów m.in. pod względem odporności na środki agresywne czy na zużycie w czasie tarcia. Uszczelka gumowa RS reprezentuje grupę uszczelnień stykowych ocierających pierścień wewnętrzny w czasie obrotu. I tą kategorią łożysk się zajmiemy, gdyż właśnie łożyska tej kategorii mają częste zastosowanie w rowerach

alt

Udoskonalając technikę uszczelnień łożysk, mająca na celu przedłużenie ich żywotności producenci poczynili dalsze kroki w kierunku dodatkowych rozwiązań, do których można zaliczyć m.in. uszczelnienie bezstykowe LB/LLB oraz stykowe D/DD lub LU/LLU. Wszystkie te technologie oparte są na bazie uszczelki RS z tą modyfikacją, że końcówki uszczelki umieszczone są w rowku osadzonym na pierścieniu wewnętrznym oraz zewnętrzynym.

W uszczelnieniu bezdotykowym typu LB uszczelka jest zawieszona w tymże rowku i nie ociera pierścienia, stąd oprócz lepszego efektu ochrony elementów tocznych, istnieje możliwość wykorzystania łożyska do wysokich obrotów, przez co nie wzrasta zbytnio temperatura pracy

Jeszcze lepiej zabezpieczają uszczelnienia stykowe jednowargowe typu D/DD, których technologia należy do znanego koreańskiego producenta KBC-FAG Bearings Korea Corp. należącego razem z INA czy FAG do koncernu Schäflera. Zaletą D/DD jest znakomite uszczelnienie przy zminimalizowanym tarciu.

Najbardziej szczelnym rozwiązaniem z serii RS jest technologia LU/LLU oparta na dwuwargowej uszczelce prowadzonej w rowku osadczym. Zaletą tej uszczelki jest bardzo dobra szczelność, wadą zaś stosunkowo duże tarcie.

alt

2. Łożyska TBT

Łożyska TBT (Tiramic Bearing Technology) to topowe łożyska jakie stosuje TOKEN w swoich produktach. Ceramiczne, precyzyjnie wykonane kulki oraz specjalnie utwardzona azotkiem tytanu bieżnia zapewnia ponad przeciętne osiągi. Więcej na ich temat już kiedyś pisałem i polecam zerknąć na ten artykuł: https://sklep.token-polska.pl/tbt-ceramiczne-lozyska-n-49.html

Zajmijmy się uszczelniaczami :-)

W łożyskach tych zastosowano uszczelniacz z podwójnymi wargami. Jest to typ uszczelnienia LLU opisane w specyfikacji łożysk NTN : https://www.ntn-snr.com/sites/default/files/2017-03/en_ntn_ball_bearings_-_shield_and_seal_types.pdf

Najlepiej widać to na rysunkach oraz fotografiach.

3. Łożyska Premium

Najczęściej spotykane łożyska w komponentach TOKEN. Oczywiście łożysko wykonane jest z innych materiałów jak łożysko TBT lecz uszczelnienie jest podobne. Uszczelniacz oparty na bazie uszczelki RS. Końcówki uszczelki umieszczone są w rowku na bieżni. Widać to doskonale na fotografii

4. Jak dbać o łożyska.

Dobrze zadbane łożysko, poprawnie zamontowane, przeglądane odwdzięcza się długą i bezawaryjną pracą.

a) Myjki ciśnieniowe. Wróg numer jeden jeśli chodzi o łożyska. !!! Czasem jest wprost niewiarygodne ile zanieczyszczeń możemy wtłoczyć do łożyska za pomocą takiego mycia.

alt

b) Co jakiś czas przeglądajmy nasze łożyska. Sprawdzajmy czy nie przedostaje się do nich woda. Jeśli widzimy nawet jej niewielką ilość poszukajmy przyczyny. Czasem uszkodzony dekielek uszczelniający przed łożyskiem, czasem woda dostaje się od środka. Nie żałujmy smaru. Wymieniajmy go w miarę możliwości często.

alt

c) Zwracajmy uwagę na montaż. Starajmy się tak regulować ustawienia korby aby nacisk na łożyska był minimalny. Jeśli jest zbyt duży to poza zwiększonymi oporami toczenia odkształcamy dekielek przysłaniający łożysko i całość robi się nieszczelna

d) Zwracajmy uwagę czy woda nie dostaje się do środka. Zwłaszcza w przypadku suportów NINJA. Woda w środku nie ma się jak wydostać i sieje spustoszenie. Dawajmy smar montażowy na gwinty. Zapobiegniemy "zapieczeniu" się gwintu ale i również uszczelnimy suport od środka. Nie ma co żałować smaru również na osie korby. Zwłaszcza GXP. Woda lubi po osi przenikać do środka.

alt

e) W wiarę często róbmy przeglądy łożysk. Nawet takie szybkie bez wyciągania łożyska z suportu. W internecie jest bardzo dużo poradników jak robić szybki serwis łożyska.

f) Wyjątkowo dbajmy o łożyska ceramiczne TBT. To drogie łożyska. Bardzo łatwo je uszkodzić. Piasek pomiędzy kulkami ceramicznymi robi olbrzymie spustoszenie. W łożyskach tych powinniśmy regularnie wymieniać smar. Odwdzięczą się naprawdę rewelacyjną pracą :-)

*****

Przejdź do strony głównej Wróć do kategorii 6) Inne