W rowerach dostępnych na rynku narobiło się wymiarów bez liku. Raczej na szczęście w rowerach szosowych nie będziemy mieli, aż takiej różnorodności, ale warto wspomnieć z czym mamy do czynienia:

Typowe rozmiary piast (O.L.D.)

• 100mm – Piasty przednie, w tym piasty z szybkozamykaczem i niektóre typy osi sztywnej (thru axle types)
• 110mm – Niektóre piasty przednie z osią sztywną, (20 mm)  i standard boost
• 110mm tył – B.M.X
• 120mm tył – Piasty Track 
• 126mm tył – Starsze rowery szosowe 5 i 6-biegowe
• 130mm tył – rowery szosowe bez hamulców tarczowych
• 135mm tył – QR MTB, większość rowerów szosowych z hamulcami tarczowymi QR (QR (quick release) - szybkozamykacz :-))
• 135mm przód – Fat Bike
• 141mm tył – QR Boost
• 142mm tył – oś sztywna (thru axle) tylna piasta
• 148mm – boost standard thru axle przednia piasta
• 150mm przód – Fat Bike
• 150mm tył – DH Bikes
• 157mm tył – Super Boost standard thru axle tylna piasta
• 170/177/190 oraz 197mm tył – Fat bike tylne rodzaje piast

 Jak zauważyliście zaciski (osie) mogą być typu :

QR (quick release)

Jest to tak zwany zacisk z szybkozamykaczem. Historia szybkozamykacza sięga roku 1927. Włoski motocyklista Tullio Campagnolo ((tak, ten „Campy”)  okropnie się denerwował kiedy podczas wyścigu musiał wymieniać koło. A nie było to w ówczesnych czasach łatwe. Myślał, myślał i wymyślił. Zastosował metalowy szpikulec wewnątrz piasty zakończony szybkozamykaczem. Od tego czasu szybkozamykacz 5mm stał się standardem. 

Thru axle  

Gdzieś od 2010 roku, zwłaszcza w rowerach górskich pojawiły się hamulce tarczowe oraz zawieszenie. Oś sztywna zaczęła zastępować zacisk QR. Amortyzacja wymagała sztywniejszego połączenia z kołem, a hamulce tarczowe wymagały precyzyjniejszego osadzenia koła. Przednie sztywne osie miały zwykle średnicę 15mm a tylne 12mm.

Niektóre osie sztywne (thru axle)  mają dźwignię przypominającą krzywkę, inne mają niski profil i są przykręcane. Osie sztywne różnią się od zacisków z szybkozamykaczem tym, że są wkręcane bezpośrednio w ramę. Oś sztywna jest zdecydowanie lepszym rozwiązaniem. Sztywność roweru jest nieporównywalnie większa. Dziś są bardzo popularne. W zasadzie stosuje się je w każdym typie rowerów. Nie tylko MTB ale i szosa czy modny ostatnio grawel. 


O ile zaciski QR przyjęły się jako jeden standard u producentów rowerów to osie thru axle już niekoniecznie. W przypadku niektórych producentów istnieją specyficzne widelce lub ramy których wymiary są zastrzeżone i pasują do nich osie oryginalnie pochodzące od danego producenta. 

 Jest kilka zasadzek na które musimy zwrócić uwagę kupując oś. Weźmy pod uwagę tylna oś sztywną thru axle o średnicy 12mm. 

a) Całkowita długość osi sztywnej może się znacznie różnić w zależności od producenta. Standardowa rozmiar osi to142x12mm. Ale całkowita długość tej osi może wynosić od 162mm do 171mm. Wszystko zależy od producenta ramy.

b) Zaciski mogą się różnić główką która styka się z ramą. Dwa najpopularniejsze to płaskie oraz stożkowe (typ X-12)

c) Jeszcze jedna istotna sprawa na którą trzeba zwrócić uwagę to jaki jest skok gwintu jak i jego długość. Jeśli chodzi o skok gwintu to zdarza się że nawet producenci podają błędną informację :-)

Rysunek poniżej  pokazuje na co zwrócić uwagę i co zmierzyć aby prawidłowo dobrać oś do swojego roweru. Jest to przykład ramy szosowej o szerokości piasty 142mm i osi 12mm. 

 

(fot. www.wheelbuilder.com)

Zaciski QR (szosa 100mm przód oraz 130mm tył)

TK220 -  https://sklep.token-polska.pl/zacisk-tk220-p-137.html